Kamu Denetçiliği Kurumu’ndan Kamu İlanlarında Cinsiyet Ayrımcılığına Karşı Karar
03.01.2025 tarihinde Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran özetle; büro personeli kadrosu için aranan şartlarda cinsiyet belirlenerek (erkek) kadın adayların başvurmasının engellendiğini, diğer kadrolarda cinsiyet ayrımı yapılmamışken bir kadroda sadece erkeklerin başvurmasının istendiğini ifade ederek; söz konusu ilanın iptal edilerek ilgili kadronun cinsiyet ayrımı olmadan ilan edilmesini talep etmesi üzerine 16.06.2025 tarihli Tavsiye Kararı verilmiştir.
İlgili idare ilandaki “erkek” aday şartı için yapmış olduğu açıklamada; ilana dayalı olarak alınacak personelin, mal ve malzeme alımına dair piyasa fiyat tespit araştırması ile satın alma ve sonrası kabul işlemlerini yürüteceğini, ilan edilen kadroda bu şartların ortaya konmadığını, söz konusu görevde bulunan kadın memurların, alanda olan iş ve işlemlerin yürütülmesi aşamasında karşılaştıkları argo söylemler ve hoş olmayan davranış ölçülerini, birimle yapılan odak grup toplantılarında sözlü olarak kendilerine aktararak başka bir göreve ve alana kaydırılmalarını talep ettiklerini, ilgili ilana dayalı kadroda çalışan kadın personellerin İdarelerine ilettiği sözlü şikâyetlerin görevin uygulamadaki sertliğini ancak bir erkeğin kaldırabileceği değerlendirmesine sebebiyet verdiğini, ilanda bu pozisyon için erkek aday başvurusu kabul edilmesinin yapılacak işin şartları gereği olduğunu belirtmektedir.
Yapılan incelemede; kamu hizmetine girişte belirlenen koşulların ancak görevin gerektirdiği niteliklerle uyumlu olması hâlinde kabul edilebileceği aksi halde getirilen koşulların anayasaya aykırılık teşkil edeceği,
Mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kamu ihale kanununa tabi olup ilgili süreçte görev alanların ve komisyon üyelerinin kamu kaynağını ekonomik ve verimli kullanılmasının gerektiği ancak mevzuatta gerek ihale komisyonu gerekse muayene ve kabul komisyonları dahil olmak üzere ihale iş ve işlemlerinde görevli herhangi bir personelin cinsiyetine yönelik bir şart öngörülmediği,
“Mal ve malzeme alımına dair piyasa fiyat tespit araştırması, satın alma ve sonrası kabul işlemlerinin yürütülmesine yönelik” alanda çalışacak büro personelinin, şikayete konu ilandaki gibi “cinsiyeti erkek olmasını” gerektirecek somut bir gerekliliğin mevcut olmadığı,
Aksi durumda ilgili ilana dayalı çalışan personelin erkek olmadığı takdirde malzeme alımı, piyasa fiyat tespit araştırması gibi işlemlerin gereği gibi yerine getirilemeyeceğini ifade etmek gerektiği ancak bu durumun doğru olmadığı, dolayısıyla “görevin gerektirdiği niteliklerden başka” kamu görevlisi olmanın önünde bir engel yok iken, cinsiyet şartına bağlı durumlar oluşturulmasına yönelik kadın ve erkek Türk vatandaşları için bir ayrım yapılması mümkün bulunmadığı ifade edilerek;
Büro personeli alım ilanındaki “cinsiyeti erkek olmak” koşulunun yapılan işin niteliklerini gerektirmediğinden “kanun önünde eşitlik ilkesine” ve “kamu hizmetine girme hakkına” aykırılık taşıdığı sonucuna varılmıştır.